-
1 rok
Ⅰ m (G roku, N pl lata) 1. (jednostka rachuby czasu) year- rok bieżący/miniony a. przeszły a. zeszły/przyszły the current/past a. last/next year- dobry/zły/tragiczny rok a good/bad/tragic year- rok urodzenia the year of birth- jestem z 1949 roku I was born in 1949- to się wydarzyło w roku 1965 it happened in 1965- w tym roku pojedziemy do Włoch/zaczniemy budowę domu we’re going to Italy/starting to build a house this year- odwiedzam/zapraszam ich co rok a. co roku a. rok w rok I go to visit them/I invite them every year- raz do a. w roku wyjeżdża na wakacje/chodzi do dentysty once a year she would go on holiday/visit a dentist- dzieci przychodziły na świat rok po roku children came into the world year in year out- powierzchnia/liczba mieszkańców wyspy maleje z roku na rok a. z każdym rokiem the surface area/population of the island is getting smaller by the year- w ciągu tego roku/ostatnich lat udało mi się zaoszczędzić trochę pieniędzy within this year/the last few years I managed to put by some money- lata trzydzieste/pięćdziesiąte the thirties/fifties- akcja powieści rozgrywa się w latach czterdziestych XVIII wieku the action of the novel is set in the 1740s- w połowie lat osiemdziesiątych sytuacja zmieniła się in the mid-80s the situation changed2. (każde kolejne 365 dni) year- ile masz lat? how old are you?- jutro zaczynasz trzydziesty pierwszy rok życia tomorrow you’ll be thirty one- Basia wygląda/nie wygląda na swoje lata Basia certainly looks/doesn’t look her age- kobiety lubią ujmować sobie lat women like to deduct a few years from their age- nie dodawaj sobie lat don’t exaggerate your age- między nimi jest rok różnicy there’s a year’s difference between them- szkoda, że nie przyjechaliście rok/kilka lat wcześniej it’s a pity you didn’t come a year/a few years earlier- to było chyba dwa lata temu, a może przed rokiem I think it was two years ago, or maybe just a year- jutro upływa rok od jego śmierci/przyjazdu it’s a year tomorrow since his death/arrival- został skazany na pięć lat więzienia he was sentenced to five years imprisonment- minęło trzy i pół roku od tamtego wydarzenia three years and six months have passed since that event- minęło już trzy i pół roku odkąd tu mieszkamy we’ve been living here for three and a half years- za rok wychodzę za mąż I’m getting married in a year a. year’s time- za trzy lata skończy studia he will have finished his studies in three years- w rok po ślubie urodziła bliźniaki a year after getting married she had twins- lata mijają a. płyną the years pass- już rok z okładem a. z czymś temu obiecał do mnie zadzwonić a year or so a. just over a year ago he promised to phone me- sprowadziliśmy się tu przed dwoma laty we moved here two years ago3. Uniw. year- niższe/wyższe lata junior/senior years- jestem na trzecim roku prawa I’m in my third year of law- byliśmy na jednym roku we were in the same year- (po)zostać na drugi rok a. powtarzać rok to repeat a year of the course of study- przez chorobę stracił rok because of his illness he missed a year of his course of study4. (studenci) year- kolega z roku a colleague from the same class a. year at university- bal dla trzeciego roku a ball for the third year studentsⅡ lata plt (długi nieokreślony odcinek czasu) od lat for years- dyskusja/konflikt trwa od lat the discussion/conflict has lasted for years- na lata for years- to inwestycja/praca na lata this is an investment/work for years- ten odkurzacz starczy ci na lata this vacuum cleaner will last you for years- po latach years later- po latach przeczytałam tę książkę na nowo/ponownie odwiedziłam to miasto years later I reread that book/revisited that town- latami a. przez długie lata for years- latami a. przez lata marzyliśmy o własnym domu/podróży dookoła świata for years we dreamt of our own house/travelling around the world- przed laty a. dawnymi laty years ago- przed laty a. dawnymi laty była tu cukiernia years ago there was a cake shop here- z latami a. z biegiem lat with the years- z latami a. z biegiem lat nasza znajomość zmieniła się w przyjaźń with the years our acquaintanceship developed into friendship- ostatnimi laty over recent years- ostatnimi laty bardzo się postarzała in recent years she has really aged- od niepamiętnych lat from time immemorial- znamy się od niepamiętnych lat we’ve known each other for ages- rok bazowy Fin. base year- rok finansowy Fin. fiscal a. financial year- rok gospodarczy Ekon. production year- rok gwiazdowy Astron. sidereal year- rok jubileuszowy jubilee year- rok kalendarzowy calendar year- rok obrachunkowy Ekon. financial year- rok pański Anno Domini, AD- roku pańskiego 1812. the year of our Lord, 1812- rok podatkowy Fin. tax year- rok przestępny leap year- rok szkolny Szkol. school year- rok świetlny Astron. light year- rok zerowy Uniw. foundation year, pre-freshman year US- rok zwrotnikowy Astron. solar year, tropical year- lata dziecinne childhood- lata młodzieńcze youth- lata dojrzałe adulthood- lata podeszłe old age- lata matuzalowe a. matuzalemowe advanced years- Rok Święty Relig. Holy Year■ Nowy Rok the New Year- Szczęśliwego Nowego Roku! A Happy New Year!- Do siego roku! A Happy New Year!- mieć swoje lata to be no spring chicken pot.- Sto lat! (formuła życzeń urodzinowych) many happy returns (of the day); (piosenka śpiewana jubilatom) ≈ For he’s/she’s a jolly good fellow!* * *( decl like nt in pl) yearw zeszłym/przyszłym roku — last/next year
rok szkolny/akademicki — school/academic year
z roku na rok — year in, year out
* * *mipl. lata Gen. lat year; co rok(u) every year, annually; raz do roku l. raz na rok once a year; dwa razy do roku twice a year; ponad rok (temu) over one l. a year (ago); przez cały rok all year long; przez okrągły rok all the year round; rok temu a year ago; rok po roku l. z roku na rok year in, year out; pod koniec roku at the end of the year, towards the end of the year; przed upływem roku before the year is out; w lutym/kwietniu zeszłego/przyszłego roku last/next February/April; w nadchodzącym roku in the coming year; w piętnastym roku życia at fifteen (years old); w połowie roku at midyear; dobry rok (dla czegoś) vintage year (for sth); rok akademicki academic year; rok budżetowy budget year; rok finansowy l. obrachunkowy financial year; rok kalendarzowy calendar year; rok podatkowy tax year; rok przestępny leap year, bissextile; rok szkolny school year; rok świetlny astron. light year; Rok Święty Holy Year; rok zwrotnikowy astronomical year, solar year; rok zwykły (= nieprzestępny) common year; nowy rok (= nadchodzący l. niedawno rozpoczęty) New Year; Nowy Rok ( 1 stycznia) New Year's Day; powitać nowy rok see in the New Year; Szczęśliwego Nowego Roku! Happy New Year!; Roku Pańskiego Anno Domini, in the year of our Lord; pora roku season; minął rok a year passed; por. lata.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rok
-
2 rozum
m (G rozumu) 1. (władza poznawcza umysłu) mind, intellect- człowiek wielkiego rozumu a man of great intellect- objąć a. ogarnąć coś rozumem to understand sth- górować nad kimś rozumem to be more intelligent than sb2. (u człowieka) (rozsądek) reason, sense; (u zwierzęcia) cleverness- rozum przychodzi z wiekiem a. z latami one gets wiser as one grows older- rozum dyktuje, żeby nie działać zbyt pochopnie reason tells us not to act too hastily- miejże rozum, nie rób tego! have some sense, don’t do that!- □ chłopski rozum pot. common sense, good sense- czysty rozum Filoz. pure reason■ brać coś na rozum to use one’s common sense- być niespełna rozumu to be out of one’s mind, to be off one’s head- co głowa, to rozum so many heads, so many minds- człowiek do śmierci rozumu się uczy man is always learning- głowa wielka a rozumu mało a big head and little sense- mieć swój rozum pot. to know one’s own mind- mieć więcej szczęścia niż rozumu ≈ to have more luck than judg(e)ment- (jak) na mój głupi rozum pot. in my opinion- nauczyć kogoś rozumu to teach sb a lesson- nie grzeszyć rozumem to be rather stupid- odchodzić od rozumu z rozpaczy/strachu to be beside oneself a. to be out of one’s mind with grief/fear- pozjadać wszystkie rozumy pot. to have all the answers- pójść po rozum do głowy to use one’s head- przemówić komuś do rozumu to bring sb to reason- rozum mu odjęło he must be out of his mind- rusz rozumem! put your thinking cap on!- to przechodzi ludzki rozum it’s beyond human understanding- kogo Bóg chce ukarać, temu rozum odbiera przysł. whom the gods would destroy they first make mad- włos długi, rozum krótki pot. long on hair and short on brains- lepszy funt szczęścia niż cetnar rozumu przysł. an ounce of luck is better than a pound of wisdom- od wódki rozum krótki przysł. when drink is in, wit is out* * *na chłopski lub zdrowy rozum,... — common sense suggests that...
* * *mi1. (= umysł) reason, mind, intelect; czysty rozum fil. pure reason; niespełna rozumu nuts, bats, crazy; na mój (głupi) rozum pot. in my (humble) opinion, as I see it; mieć swój rozum have one's wits about one, be in one's right senses; kierować się własnym rozumem use one's judgement l. own head; postradać l. stracić rozum loose one's marbles l. mind, be out of one's mind; pójść po rozum do głowy find a reasonable solution to a problem, think of sth sensible; mieć bystry rozum have quick wits; obdarzony rozumem rational.2. (= rozsądek) judgement, wit(s), sense; chłopski rozum horse sense, common sense; zdrowy rozum common sense, native reason; na chłopski l. zdrowy rozum common sense suggests that...; mieć więcej szczęścia niż rozumu succeed by a fluke; nauczyć kogoś rozumu teach sb a lesson; przemówić komuś do rozumu make sb see sense l. reason, make sb listen to reason, bring sb to reason; powinieneś mieć więcej rozumu w głowie you should know better; wydaje mu się, że pozjadał wszystkie rozumy he's such a smart alec l. aleck; weź to na rozum think it over, give it a reasonable thought.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rozum
-
3 ca|ły
Ⅰ pron. 1. (wszystek) [dzień, świat, prawda] all, whole adj.- siedziałem tutaj cały czas I’ve been sitting here all the time a. the whole time- boli mnie całe ciało my whole a. entire body aches- spóźniłem się o całe pół godziny I was a whole half-hour late- całe lato nie było deszczu it didn’t rain all a. the whole summer- całymi godzinami/dniami/latami for hours/days/years on end- płakać całymi nocami to cry night after night- jesteś cały mokry you’re all wet- kobieta cała w czerni a woman dressed all in black- figurka cała ze złota a figure made entirely of gold- całą duszą/sercem a. z całej duszy/serca with all one’s heart a. one’s whole heart- zabawa była na całego the party was a total rave pot.- nie ma co, zawaliłeś na całego there’s no doubt about it, you’ve completely fouled up pot.2. (pełny) whole adj.- całe wiadro węgla/wody a whole bucket(ful) of coal/water3. (kompletny) [zbiór, zestaw] entire, complete 4. (jedyny) all, only- całe umeblowanie pokoju stanowiły stół i krzesła the only furniture in the room consisted of a table and chairs- to cały mój dobytek that’s all (that) I have a. possess- to moja cała pociecha that’s all the comfort I have- to jest cała jej wiedza na ten temat that represents her entire knowledge on the subject5. (duży) whole adj.- mam cały stos listów do wysłania I’ve got a whole stack of letters to send off- mam całą masę rzeczy do załatwienia I’ve got a whole mass of things to arrange a. settle- całe szczęście, że przyszedłem w porę luckily, I came just in time; it was (damn) lucky I arrived in time pot.Ⅱ adj. 1. (nieuszkodzony) [ubranie, buty, osoba] in one piece; [dach] intact- wazon spadł, ale jest cały the vase fell, but it’s still in one piece a. intact- uciekaj, pókiś cały! get out, while you’re still in one piece!- miał szczęście, że wrócił cały z tej wyprawy he was lucky to return from the trip unscathed a. in one piece- wrócił cały i zdrów he returned safe and sound2. (całkowity) complete- z całą pewnością with complete certainty- robić coś z całym spokojem to do sth completely calmly- wyznać z całą szczerością to confess in all sincerity3. pot. (w jednym banknocie, w jednej monecie) mam całe dziesięć złotych I’ve only got a ten-zloty note 4. pot. (w maksymalnym stopniu) all- była cała w nerwach/w uśmiechach/we łzach she was all nerves/smiles/in tears5. pot. (przejawiający typowe cechy) all over- to cały Marek that’s Marek all over pot.- popatrz jak się uśmiecha – cały dziadek the way he smiles – he’s just like his grandpa- □ cała naprzód Żegl. full speed ahead!- cała wstecz Żegl. full speed astern!■ całym/całą sobą with one’s whole being- chłonął jej słowa całym sobą his whole being soaked up her words- czuła całą sobą, że już go nie zobaczy she felt with her whole being that she would never see him again- na całe gardło a. cały głos at the top of one’s voice- co mnie obchodzi ten cały kierownik/ta cała twoja praca pejor. what do I care about the bloody manager/that damn job of yours pot.- z całej siły a. całych sił with all one’s mightThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ca|ły
-
4 cenzu|ra
f 1. sgt Admin., Polit. censorship- przejść przez cenzurę to get past the censors- każda jego książka podlegała cenzurze every one of his books was censored2. sgt pot. (urząd) the censorship board; the censor(s) pot.- cenzura zatrzymała sztukę the censors withheld permission for the play to go ahead- jego książki całymi latami leżały w cenzurze his books lay around for years at the censor’s office3. sgt przen. (ocena) appraisal, criticism 4. Szkol. school report 5. sgt Psych. censorship 6. sgt Relig. canonical censure- □ cenzura prewencyjna Admin., Polit. preventive a. preventative censorshipThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > cenzu|ra
-
5 poniewiera|ć
impf Ⅰ vt to kick [sb] around; (fizycznie) to manhandle- poniewierać kimś to kick sb around- nie pozwolę sobą poniewierać! I won’t be kicked around by anybody!- był bity i poniewierany he was beaten and manhandled ⇒ sponiewieraćⅡ poniewierać się 1. (tułać się) to knock about- latami poniewierał się po świecie for years he knocked about the world2. (walać się) [przedmioty, ubrania] to kick around pot.- książki poniewierały się na podłodze there were some books kicking around on the floorThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > poniewiera|ć
-
6 prześlad|ować
pf vt 1. (gnębić) to persecute- za swoje poglądy byli prześladowani they were persecuted for their convictions- w szkole dzieci prześladowały ją z powodu tuszy at school the children taunted her about her weight2. (nudzić, męczyć) to pester, to taunt- prześladował ją swoją zazdrością he tormented her with his jealousy- stale prześladowała go telefonami she constantly pestered him with telephone calls- prześladowała mnie listami z prośbą o pożyczkę she harassed me with letters asking for a loan3. (nie dawać spokoju) to torment, to taunt- prześladował go koszmarny sen he was tormented by a recurring nightmare- prześladowały nas komary we were tormented by mosquitos- prześladowały ją myśli samobójcze she was obsessed with thoughts of suicide- prześladuje mnie ta melodia the tune has been haunting me- ten widok prześladował mnie latami the sight haunted me for years- prześladuje go/ją cukrzyca/depresja he/she has a problem with diabetes/depression- prześladuje ją coś w rodzaju grypy she has flu-like symptoms- los a. pech mnie/go prześladuje I’m/he’s dogged by misfortunes- prześladuje mnie pech, nic mi się nie udaje I’m beset by a. with bad luck, I can’t get anything rightThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prześlad|ować
-
7 świe|cić
impf Ⅰ vi 1. (być źródłem światła) to shine, to glow- słońce świeci the sun is shining- latarnie świecą the (street) lamps are glowing2. (oświetlać) to light vt, to illuminate vt- świecić latarką to shine one’s torch- świecić komuś w ciemnościach to light sb’s way in the dark- świecili sobie zapałkami they lit their way with matches ⇒ poświecić, zaświecić3. (lśnić) to shine- księżyc świeci the moon is shining- farba świecąca fluorescent paint4. (jaśnieć) to glow- w półmroku świecą białe ściany domu the white walls of the house glow in the twilightⅡ świecić się 1. (być źródłem światła) [lampa, latarnia, światło] to shine, to glow- w jego oknie świeciło się słabe światło a dim light glowed in his window2. (lśnić) to glow, to shine- czoło świeciło mu się od potu his forehead was shining with sweat- wyfroterowana podłoga świeciła się jak lustro the polished floor shone like a mirror3. (jaśnieć) to glow Ⅲ v imp. w jego domu świeciło się do późna the lights stayed on late in his house- świecić obecnością to be conspicuously present- świecić przykładem to be a provide an example- świecić oczami za kogoś to be ashamed on sb’s accountThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > świe|cić
-
8 ujawni|ć
pf — ujawni|ać impf Ⅰ vt 1. (podać do wiadomości) to disclose, to reveal [tajemnicę, nazwisko, informację, szczegóły]; (wyjawić) to divulge [prywatne szczegóły, sekrety, dane]; (ogłosić po raz pierwszy) to open up, to unveil [plany, strategię]; to unfold [myśli, swoje sekrety, przeżycia]; to reveal [zamiary, opinię]- ujawnić tajne dokumenty to reveal secret documents to the public2. (odkryć) to reveal [stan, znaczenie, charakter]- sondaże ujawniają rosnące niezadowolenie społeczeństwa surveys reveal growing public dissatisfaction3. (przejawić) to show, to reveal [talent, umiejętność]; (w demonstracyjny sposób) to display [uczucie, umiejętność, cechę]- w roli Papkina ujawnił swój talent komediowy the role of Papkin brought out his talent as comedy actorⅡ ujawnić się — ujawniać się 1. (wyjść na jaw) [cechy, wartość] to become apparent; [uczucia, problemy, zjawiska] to surface, to emerge; [choroba] to manifest- nowe szczegóły ujawniły się w toku przesłuchania new details emerged during interrogation2. (odkryć się) to disclose one’s identity, to discover onself; [homoseksualista] to come out of the closet; to come out pot. 3. (okazać się) to emerge (jako ktoś/coś as sb/sth)- ujawnił się jako zwolennik reform/utalentowany negocjator he emerged as a reformist/an adept negotiator- ujawniły się w niej tłumione latami instynkty her long-repressed instincts surfacedThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > ujawni|ć
См. также в других словарях:
całymi godzinami [dniami, miesiącami, latami i in.] — {{/stl 13}}{{stl 7}} ze szczególnym naciskiem: bardzo długo; przez wiele dni, tygodni itd. : {{/stl 7}}{{stl 10}}Całymi miesiącami czekałem na odpowiedź z ambasady. Całymi dniami chodziliśmy po nadmorskich bulwarach. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Mosuo — A Mosuo woman near Lugu Lake … Wikipedia
łata — 1. Brat łata «o dobrym, szczerym, wesołym towarzyszu, koledze»: Nie jestem typem brata łaty, co ze wszystkimi się przyjaźni. Chodzenie z każdym na piwo to nie jest mój styl. Viva 1/2000. 2. Chodzić w łatach «mieć bardzo zniszczone, połatane… … Słownik frazeologiczny
świecić — 1. pot. Świecić cerami, łatami, dziurami «mieć podarte, połatane ubranie, buty»: Był wychudzony, ubrany w wysmarowaną panterkę i świecące dziurami spodnie. M. Nurowska, Czyściec. 2. pot. Świecić gołym ciałem, golizną, posp. gołym tyłkiem… … Słownik frazeologiczny
tor — 1. Coś idzie, biegnie, toczy się itp. swoim, wytkniętym, starym torem, innym, nowym torem «coś odbywa się tak jak dotychczas, tak jak zaplanowano lub w sposób odmienny od dotychczasowego»: Gdyby Sobieski nie był ruszył pod Wiedeń, wszystko… … Słownik frazeologiczny
zapaskudzić — pot. Zapaskudzić sobie, komuś życie, opinię itp. «popełnić coś, co negatywnie odbije się na czyimś życiu, czyjejś opinii itp.»: – Uważaj, Istvan – ostrzegał sekretarz Ferenz – uważaj, żeby za dużo o tobie nie gadali, bo wtedy koniec. Pójdzie… … Słownik frazeologiczny
zapaskudzać — pot. Zapaskudzić sobie, komuś życie, opinię itp. «popełnić coś, co negatywnie odbije się na czyimś życiu, czyjejś opinii itp.»: – Uważaj, Istvan – ostrzegał sekretarz Ferenz – uważaj, żeby za dużo o tobie nie gadali, bo wtedy koniec. Pójdzie… … Słownik frazeologiczny
cały — cali 1. «ogarniający zupełnie, całkowicie, od początku do końca (w przestrzeni, czasie, ilości, liczbie), obejmujący wszystkie składowe części; wszystek, pełny, zupełny» Cały czas, cały dzień. Całe życie. Ktoś cały mokry. Figurka cała ze złota.… … Słownik języka polskiego
lato — n III, Ms. lecie; lm D. lat 1. «najcieplejsza pora roku, trwająca na naszej półkuli od 24 czerwca do 23 września; okres upałów» Gorące, skwarne, upalne, chłodne, deszczowe lato. Wyjechać na lato. Wynająć pokój na lato. W lecie a. latem dni są… … Słownik języka polskiego
łata — I ż IV, CMs. łacie; lm D. łat 1. «kawałek tkaniny, skóry lub innego materiału, przyszyty lub przymocowany do ubrania, butów itp. dla zasłonięcia lub wzmocnienia miejsca dziurawego, zniszczonego itp.» Marynarka z łatami na łokciach. Buty pełne łat … Słownik języka polskiego
podczytywać — ndk VIIIa, podczytywaćtuję, podczytywaćtujesz, podczytywaćtuj, podczytywaćywał, podczytywaćywany «czytać coś powoli, z przerwami, po trochu, ale często; także czytać coś ukradkiem» Książka do podczytywania latami. Podczytywał książki z osobistej… … Słownik języka polskiego
